Chó Phú Quốc du đấu xứ người

Sau 117 năm, chó Phú Quốc lại sang Paris dự thi

Tối 5-7, từ TP.HCM, lần đầu tiên có một chú chó Phú Quốc tên Đốm đã được đưa sang Paris trên chuyến bay VN0533 để tham dự FCI World dog show 2011 – cuộc thi chó đẹp thế giới năm 2011.

Đây là cuộc thi chó lớn nhất và quan trọng nhất do FCI tổ chức, diễn ra từ ngày 7 đến 10-7-2011 tại thủ đô nước Pháp. Đây cũng là cuộc thi dành cho tất cả các loại chó và vì thuộc chuỗi sự kiện kỷ niệm 100 năm thành lập FCI nên đã thu hút hơn 38.000 con chó từ hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ đến dự thi trong mười nhóm chó khác nhau.

Đặc biệt, trong khuôn khổ cuộc thi này cũng diễn ra cuộc thi vô địch (chó đẹp) nước Pháp, nên Đốm cũng thay mặt chó Phú Quốc của Việt Nam dự thi cùng lúc cả giải Pháp và giải vô địch thế giới.

Đốm qua Paris

Chú chó này thuộc sở hữu của ông Võ Hồng Hải (ngụ Q.7, TP.HCM). Nét hoang dã của chú cùng thần thái ung dung khá… ngang tàng, với “thần kinh thép như của chiến sĩ đặc nhiệm” cùng nước chạy tuyệt vời hệt kiểu nước kiệu của loài ngựa, đã giúp Đốm trở thành chú chó Phú Quốc đoạt giải quán quân đầu tiên của Việt Nam, được Hiệp hội những người nuôi chó giống Việt Nam (VKA) cấp giấy chứng nhận “vô địch Việt Nam” do đã đoạt giải nhất chó Phú Quốc toàn quốc, giải nhì chó đẹp quốc gia (tất cả các giống chó) trong cuộc thi VKA dog show 2009, giải nhất chó Phú Quốc toàn quốc tại cuộc thi VKA dog show 2010 và giải nhì chó Phú Quốc tại cuộc thi Dog show Câu lạc bộ chó Phú Quốc Sài Gòn 2011.

Việc chuẩn bị cho Đốm, cùng một chú chó Phú Quốc khác tên Vện, sang Paris thi đấu là cả một quá trình chuẩn bị rất tâm huyết của VKA, thậm chí kéo dài suốt bốn năm qua cùng không ít chi phí tự trang trải của các chủ sở hữu những chú chó vô địch này. Ông Hải, chủ của Đốm, đã chi riêng cho chú chó Phú Quốc đầu đàn của mình gần 30 triệu đồng về các khoản y tế, kiểm dịch, thủ tục đăng ký, vé máy bay hai chiều… kèm theo hai người “hộ tống” qua Paris. Ông Hải còn mời cả anh Lê Tuấn, một người nhân giống chó ngao Neopolitan nổi tiếng, sở hữu trại chó TrangLe Neapolitan Mastif (nơi sản sinh nhiều con chó đẹp, có đẳng cấp, đoạt nhiều chức vô địch), từ Canada bay sang Paris để làm handler – người giúp ông dắt chó Đốm ra các show quan trọng ở Paris lần này.

Nhờ qua Paris sớm vài ngày, Đốm đã làm quen với những nơi sẽ diễn ra cuộc thi. Thần thái đặc trưng của chó Phú Quốc đã được Đốm thể hiện một cách xuất sắc: vẫn ung dung dạo quanh với đuôi luôn cong vút lên, mắt nhìn điềm nhiên tự tại, không hung hăng gây sự mà cũng chẳng tỏ ra khiếp sợ trước bất cứ cảnh lạ, người lạ và chó lạ nào, kể cả với những con chó khổng lồ.

“Tôi vô cùng hạnh phúc vì rất nhiều người đã dừng lại hỏi chó gì mà đẹp quá. Và tôi cũng ngạc nhiên vì gặp nhiều người nói chính xác đây là Phu Quoc dog” – anh Lê Tuấn kể.

Handler Lê Tuấn âu yếm với Đốm trước khi vào sàn đấu Giải vô địch chó đẹp thế giới Ảnh: Thanh Ngọc

Cảm ơn Vện!

Mãi tới 17g ngày 7-7, Vện – chú chó Phú Quốc thứ hai, thuộc sở hữu của ông Lý Nguyên Khôn (ngụ Q.5, TP.HCM) – mới được đưa ra sân bay Tân Sơn Nhất để đi Paris với hình thức “cargo” (gửi chó trong chuồng như “hàng hóa”, do không có người đi kèm).

Nụ hôn của ông chủ Lý Nguyên Khôn chúc cho Vện của mình lên đường khỏe mạnh – Ảnh: Hữu Thiện

6g30 ngày 8-7 (giờ địa phương), chuyến bay của Vietnam Airlines, có Vện trong khoang động vật, đã đáp xuống sân bay Charles De Gaulle tại Paris. Đợi Vện ở sân bay từ lúc 5g sáng là ông Phạm Thành Bưởi, người có hơn mười năm làm quản lý vài chục maÎtre-chien (nhân viên an ninh làm việc với chó) thuộc đủ mọi quốc tịch, với mọi thứ cảnh khuyển.

Tuy vậy, từ lúc máy bay hạ cánh cho tới lúc người và chó gặp nhau đã là 10g sáng. Ông Bưởi đã phải “vật lộn” với các thủ tục nhiêu khê, hết ngõ này tới cửa nọ khiến một số cô nhân viên hải quan Pháp tất tả chạy theo, vừa chạy vừa điện thoại ngược xuôi.

Cuối cùng, ông cũng “vồ được thằng Vện”, còn cô nhân viên hải quan vừa thở vừa quay mặt đi, để tránh nhìn cảnh người đàn ông mặc đồng phục an ninh maÎtre-chien chảy nước mắt khi run run tháo từng sợi dây thắt cửa chuồng…

“Vện hiền lành bước ra khỏi chuồng. Hai chân sau đã có triệu chứng tê, vì rõ ràng chú ta đã gắng nhịn tiêu, tiểu suốt chặng đường bay, một trong những đặc tính rất quý của chó Phú Quốc – ông Bưởi kể với tôi qua điện thoại đường dài Paris – TP.HCM – Tôi hiểu ngay và rất thương nó, lập tức đưa ra nơi phù hợp để cho ngón tay vào hậu môn của Vện, kích cho nó thải hết những gì cần thải. Rồi tôi thao dợt ngay tại chỗ với Vện do đã không còn thời gian nữa. Hơi khó khăn, vì động tác làm show trái ngược hoàn toàn với những thao tác mà tôi đã quen huấn luyện bọn cảnh khuyển bảo vệ…”.

Bác sĩ thú y Huỳnh Thị Thanh Ngọc, phó chủ tịch VKA, có mặt tại Paris để phụ trách cả đoàn, cho biết: “Lúc khám cho Vện, tôi thấy Vện nóng ran cả người, nhưng đành bấm bụng để Vện vào sân thi. Vì nếu không, chỉ một mình Đốm trong sàn đấu thì thật là… vô duyên”.

10g40 ngày 8-7, Vện được đưa nhanh “hết tốc lực” để kịp vào show gặp bạn Đốm. Trên sàn đấu của vòng thi đầu tiên Chó đẹp nhất giống (Best of Breed – BOB) của chó Phú Quốc tại Giải vô địch quốc gia Pháp, Vện đã cố gắng chống chọi rất tốt, được giám khảo xếp loại “Excellent” (xuất sắc)!

“Đốm và Vện bước vào sàn đấu, dĩ nhiên Vện giữ vị trí hàng hai. Cả hai đều có thần thái ổn định. Đốm vui tươi hơn. Vện tỉnh táo được ở một sân chơi hoàn toàn mới lạ, đột ngột thì quả là một sự lạ, vì các giống chó khác không thể can đảm được như vậy” – ông Bưởi kể.

Bà Ngọc nhận xét: “Vỗ tay cho Đốm, thể hiện quá xứng đáng và giành giải BOB! Nhưng phải cảm ơn Vện đã giúp Đốm lên ngôi. Thật là phi thường! Cảm ơn Vện!”.

“Vện đã hoàn thành nhiệm vụ làm bàn đạp cho Đốm. Rất tri ân sự hi sinh của anh Khôn, chủ của Vện. Anh biết chắc con Vện không thể thắng con Đốm vì rất nhiều lý do, nhưng anh vẫn gửi hỏa tốc sang kịp thời, chỉ vừa tròn 50 phút trước khi vào sàn đấu. Gửi kiểu này vô cùng đắt. Xin nghiêng đầu kính phục!” – ông Bưởi chia sẻ.

117 năm trước, tại cuộc triển lãm hoàn vũ về chó ở Anvers (Bỉ) vào tháng 7-1894, hai chó Phú Quốc là Xoài (tên Pháp là Mango) và Chuối (Banane) đã được ghi tên và lý lịch vào catalog và lưu trữ đến nay. Trong catalog ấy, Xoài và Chuối được định giá 25.000 franc Bỉ, đắt gấp 250-500 lần so với những con chó khác cùng dự thi – Ảnh thư tịch cổ

Chó Phú Quốc (trái) đọ dáng cùng chó Thái lông xoáy, và handler người Canada gốc Việt thân ái bên handler Phần Lan – Ảnh: Thanh Ngọc

Chạy trên máy (mỗi ngày 45 phút) là một trong các bài tập thể dục mà Đốm đã quen, để chuẩn bị cuộc chinh phục tại Paris – Ảnh: Hữu Thiện

Đốm (bên trái) cùng con trai tên Tôm (bên phải) – Ảnh: Hữu Thiện

Đốm nhận giải BOB Vô địch quốc gia Pháp – Ảnh: Thanh Ngọc

Đốm và Vện ở Paris – Ảnh: Thanh Ngọc

Vện kịp tới dự Giải Vô địch quốc gia Pháp

Vện và ông Phạm Thành Bưởi – Ảnh: Thanh Ngọc Nỗi bất ngờ mang tên… Vện Bước vô vòng thi Chó đẹp nhất nhóm (Best of Group – BOG) cùng vài chục con BOB của các giống chó nổi tiếng khác, đã nảy sinh một sự cố. Vị giám khảo vòng BOG của nhóm 5 đã từ chối chấm chó lông xoáy, gồm cả xoáy Phú Quốc và xoáy Thái Lan, với lý do ông ta không hiểu về chó lông xoáy! Phải sau khi handler Lê Tuấn đi kiện, ông này mới chịu chấm, song kết quả rất dễ đoán: cả Đốm và con chó Thái đoạt giải BOB đều không giành được giải BOG của nhóm 5. Khi những giây phút xúc động qua nhanh, chúng tôi cùng liên tiếp nhận được khá nhiều “tin dữ“, gây sửng sốt ngay trước thềm Giải vô địch thế giới sẽ diễn ra hôm sau. Cả hai con chó Phú Quốc của Việt Nam đều bị ban tổ chức “úm ba la” ra lỗi hệ thống, để từ hai chó đực thành hai “chó cái“ trong hồ sơ lưu trữ. Đặc biệt, khuya 8-7 tại TP.HCM, khi lần vào tra cứu trên website của ban tổ chức, chúng tôi phát hiện ngày hôm sau (9-7), trong dog show thế giới lại có những… bốn chó Phú Quốc dự thi. Ở đâu ra hai chó Phú Quốc “lạ“ ấy, khi mà VKA của Việt Nam chỉ gửi dự thi Đốm và Vện? Có chăng hiện tượng chạy giấy khai sinh (pedigree) giả mạo là chó Phú Quốc? Hàng loạt giả thuyết và nghi ngờ nảy sinh, song chúng tôi không còn cách nào khác ngoài việc lập tức nêu thắc mắc và báo động sang Paris. Sáng sớm 9-7, cả đoàn Việt Nam đều hết sức chú ý xem có chó Phú Quốc “lạ“ ở khu vực sàn đấu 71, nơi Đốm và Vện sẽ dự thi, kể cả xem chủ các con chó đó là ai. Vậy mà bặt tăm cả chó lẫn người thuộc nhóm đó! Chỉ nghe hình như họ đăng ký từ… Nam Phi, chủ mang tên Tây, và đó là hai “chó Phú Quốc“ cái. Có vẻ phản ứng quyết liệt từ VKA đến ban tổ chức đã tới tai mấy người chủ kia nên mãi tới nay chúng tôi chẳng biết gì thêm, chỉ hi vọng vài ngày nữa VKA sẽ có thêm thông tin, giải thích từ ban tổ chức… Vậy là chỉ còn Đốm và Vện vào thi vòng BOB: hai đại diện duy nhất của chó Phú Quốc trên cả thế giới thi với nhau, theo đúng kịch bản đã sắp sẵn từ năm 2007 của những người tâm huyết muốn từng bước đưa chó Phú Quốc trở lại với danh mục các giống chó được FCI công nhận. Và bất ngờ đã xảy ra: Đốm bỗng dưng tỏ ra mệt mỏi, thể hiện phần thi không được tốt, nhảy lung tung và chồm lên người handler Tuấn. Trong khi đó, ông Bưởi lại trình diễn điêu luyện, chỉ qua có hai hôm tiếp xúc với Vện nhưng đã nắm ý và thuần phục được chú chó này, dắt nó đi rất tuyệt. Vị giám khảo người Na Uy, ông Espen Engh, đã tỏ ra rất cẩn thận khi đánh giá Đốm. Ông khen thần sắc của Đốm và dáng dấp của Vện. Ông trao cho Vện giải CACS (chứng chỉ chó đẹp cấp thế giới, cũng có thể gọi là “Vô địch thế giới chó Phú Quốc năm 2011”), song lại từ chối trao giải và cúp BOB cho Vện. Nếu có thể gọi giải CACS của Vện với danh hiệu “Vô địch thế giới chó Phú Quốc năm 2011”, thì Đốm vẫn có được chứng chỉ CAC (chứng chỉ chó đẹp cấp quốc gia Pháp). Cả Đốm và Vện đều phải dừng lại ở vòng thi này của giải vô địch thế giới! Và lý do có thể đoán ra: chó Phú Quốc được đặc cách tham dự, song không thể vào sâu giải thế giới là do… chưa có tên trong danh mục các giống chó của FCI?! Vài năm sau, hay lâu hơn nữa, chắc chắn Việt Nam cần làm rất nhiều việc để những “chiến tích“ và câu chuyện mở đường tìm lại vinh quang của Đốm và Vện hôm nay cho tương lai của dòng chó Phú Quốc độc đáo của Việt Nam sẽ không bị hóa ra vô ích hay mất dần tác dụng.